به جرات یکی از ژانرهای لذت بخش عکاسی، عکاسی از طبیعت است. این ژانر از عکاسی سرشار از حس زندگی و پویایی است و مورد علاقه بسیاری از عکاسان آماتور و حرفه ای می باشد.
در این سبک از عکاسی توجه عکاس به محیط طبیعی اطراف خود معطوف است که در بر گیرنده عکاسی از مناظر و جاذبه های طبیعی، حیات وحش شامل حشرات و پرندگان، عکاسی از زیر آب و دریا و عکاسی از ابرها و آسمان می باشد.
یکی از بزرگترین محاسن عکاسی از طبیعت، فراوانی سوژه در اطراف عکاس می باشد. شما می توانید حتی از باغچه حیاط منزل خود سوژه های عالی و در خور توجه شکار کنید. هر چند که معمولا افراد حرفه ای تر به دنبال مکان های بکر و دست نخورده در فصل های مختلف هستند تا بتوانند دست به خلق آثاری ارزشمند و چشم نواز بزنند.
یکی از اصلی ترین نکات این ژانر نیاز به داشتن صبر و شکیبایی زیاد می باشد. در این ژانر از عکاسی ملاک اصلی عکاسی از محیط طبیعی بدون حضور انسان یا سازه های انسانی است و در این گفتار سعی بر ارائه تعریفی از این ژانر شده است.
تعریف عکس طبیعت از نگاه فدراسیون بین المللی هنر عکاسی (فیاپ):
عکاسی طبیعت اشاره دارد به عکاسی از حیوانات غیر اهلی و گیاهان خودرو در محیط طبیعی و غیر محصور شده و انواع پدیدههای طبیعی از حشرات تا کوهها یخی و پدیدههای جوی و طبیعی، بنابراین عکاسی از حیوانات دست آموز و اهلی یا حیوانات محبوس (مانند حیوانات باغ وحش) یا تحت هر نوع قید و بند یا و همچنین عکاسی از گیاهانی که به دست انسان پرورش داده شده باشند در دسته بندی فوق قرار نمی گیرد.
شواهد کمی از وجود انسان برای موضوعات طبیعت مانند پرندههای وحشی که خود را در محیط زندگی انسانی تطبیق دادهاند نیز قابل قبول است.
عکس میبایست توسط عکاس و ابزار عکس برداری به ثبت رسیده و با اصالت و مستند بوده باشد.
هر نوع ویرایش در عکس طبیعت فقط باید محدود به رفع عیب و نقصهای کوچک و اصلاحاتی بوده که محتوای صحنه اصلی را تغییر ندهد. هر چند ضمن رعایت مسایل فوق، هر اقدامی در جهت افزایش سطح هنری عکس طبیعت را می توان به کار گرفت.
تعریف عکس طبیعت از نگاه انجمن عکاسی آمریکا:
در این تعریف عکاسی از طبیعت، منحصر است به استفاده از روشهای مختلف عکاسی برای ترسیم مشاهدات تمامی شاخههای تاریخ طبیعی به استثناء شاخه باستانشناسی و مردم شناسی.
اهمیت و جذابیت موضوع و داستان عکس میبایست با ارزشتر از کیفیت عکس باشد و عکاس طبیعت باید بتواند نسبت به تفهیم موضوع عکس اقدام نماید و تعهد داشته باشد که به دور از هرگونه دستکاری و صحنه سازی آن موضوع را با صداقت ارائه نماید.
مواردی که به نوعی به وجود انسان و تمدن بشری مربوط می شود مانند جادهها، رد چرخ خودرو، پرچینها، انسانها، خطوط انتقال تاسیسات از جمله تلفن،برق و… نباید نمایش داده شوند مگر در مواردی بسیار نادر از جمله کمک به برجستهتر شدن موضوع عکس یا مواردی که عناصر فوق به چشم نیامده و جلب توجه ننمایند. نمایش گیاهان یا حیوانات که در پیدایش آنها انسان نقش داشته (مانند گیاهان پیوندی)، گیاهانی که به صورت آشکارا با نظم و ترتیب خاصی روییده باشند قابل قبول نمیباشد. (مانند پارکها)
در ویرایش و پردازش عکس طبیعت، نباید هیچ عنصری به عکس اضافه یا از آن حذف شود همچنین نباید موردی جابجا و یا تکثیر شود و فقط تغییر سایز، برش عکس، تغییر و اصلاح نوری عکس (روشنیها و تاریکیها) و اصلاح رنگ اصلی مجاز میباشد.
شاخه عکس حیات وحش از دیدگاه انجمن عکاسی آمریکا:
در این تعریف عکس حیات وحش به یک یا گروهی از حیوانات وحشی گفته میشود که در زیستگاه طبیعی خود و بصورت آزاد زندگی میکنند. بنابراین عکسهای مناظر و عکسهای گرفته شده از حیوانات وحشی محصور در باغ وحش یا در مزارع و یا حیواناتی که به نوعی در اختیار و تحت کنترل انسان باشد برای عکاسی حیات وحش مناسب و قابل پذیرش نیست. عکسهای زیر تماما خارج از حیطه تعریف فوق می باشند.
عکاسی حیات وحش:
عکاسی حیات وحش، شاخهای مهم و سخت از عکاسی طبیعت میباشد که علاوه بر تعاریف فوق الذکر، سوژه آن (اعم از پرندگان، حشرات، پستانداران و جانداران زیر آب) میبایست بصورت آزاد در زیستگاه خود باشد.
عکس از حیوانات در ب ـاغ وحش، حیوانات دست آموز و اهلی شده و سایر موارد مشابه عکس طبیعت محسوب نمیگردد.
عکسهای زیر تماما خارج از حیطه تعریف عکس طبیعت با موضوع حیات وحش می باشند.
تجهیزات مورد نیاز جهت عکاسی طبیعت
در این ژانر از عکاسی نیازمند داشتن انواع لنز با فاصله کانونی مختلف می باشید.
لنزهای واید
چنانچه بخواهیم سطح وسیعی از سوژه خود را به ثبت برسانیم لنز واید مناسب این هدف می باشد. همچنین استفاده از لنز واید در عکاسی طبیعت باعث ایجاد عمق و نمای پرسپکتیو می شود. هر چند ترکیب بندی با این لنزها کار دشواری است.
نام عکس
The Stone of Discord
اثر
Andrea Costaguta
مشخصات فنی عکس :
Canon 100D, Canon EF 40mm f/2.8 STM
۱/۱۶۰ f/8.0, ISO 100, hand held.
لنزهای ماکرو
چنانچه بخواهیم ثبت عکس از حشرات و گل ها را به انجام برسانیم بهتر است از لنزهای ماکرو استفاده کرد.
نام عکس
Who you are
اثر
Lentino
مشخصات فنی عکس :
Canon 50D, Canon EF 100mm f/2.8 Macro USM
۱/۱۶۰ f/9.0, ISO 640, tripod.
لنزهای تله
لنزهای تله دارای زاویهی دید کمتری نسبت به لنزهای واید و نرمال هستند و برای جداکردن از پس زمینه و تأکید بر سوژهای خاص در عکس مورد استفاده قرار میگیرند. در عکاسی منظره هم ممکن است موقعیتی پیش بیاید که بخواهید از سوژهای که دردوردست وجود دارد ( مانند پرنده شکاری در حال شکار) عکس بگیرید. در این حالت، استفاده از لنز تله با فاصلهی کانونی مناسب به شما این امکان را میدهد که عکسهای منظرهی متفاوتی نسبت به آنچه دیگران ثبتکردهاند بگیرید.
نام عکس
Racoons
اثر
Sulasula
مشخصات فنی دوربین، لنز و عکس :
Canon 5Ds, Canon EF 300mm f/2.8 L IS II USM
۱/۱۲۵ f/2.8, ISO 1250, hand held
فیلتر پلاریزه:
این فیلتر از شدت نور کم میکند و آسمان را تیره تر میکند. زمانی که در آسمان ابر باشد تیرگی آسمان با روشنی ابرها تضاد زیبایی را ایجاد میکند و ابرها با تاکید بیشتر نمایش داده می شوند.
نام عکس
Untitled
اثر
Stefano viola
مشخصات فنی دوربین، لنز و فیلتر :
Canon 5D Mark II , Canon EF 17-40 F/4 L , B+W Circular polarizer , Lee GND filters 0.9 + 0.6
فیلتر ND یا خنثی:
از این فیلتر نیز برای جلوگیری از ورود نور زیاد به لنز استفاده میشود.
نام عکس
Lake Reflections Brignola
اثر
Lorenzo Crovetto
مشخصات فنی دوربین، لنز، فیلتر و عکس:
Nikon D750, Nikon AF-S 16-35mm f/4 G ED VR at 16mm,
۳ sec f/16.0, ISO 100, tripod.
ND Filter B&W 1000
استفاده از سه پایه
در عکاسی از طبیعت پیشنهاد می شود که از سه پایه استفاده شود. هنگام استفاده از لنز تله ممکن است لرزش های کوچکی پدید بیاید که این لزوم استفاده از سه پایه را ایجاب میکند. همچنین هنگام استفاده از دیفراگم های بسته و انتخاب سرعت شاتر پایین برای ثبت حرکات مانند حرکت ابرها و حرکت آب استفاده از سه پایه برای عکس های شارپ الزامی ست.
نام عکس
Fairy Pools
اثر
Canotz
مشخصات فنی دوربین، لنز و عکس:
Nikon D7200, Tokina AT-X 11-20mm f/2.8 PRO DX
Posa B f/6.3, ISO 100, tripod
سایر نکات جهت عکاسی طبیعت
استفاده از فرمت raw
به جای استفاده از فرمت پیش فرض دوربین یعنی jpeg از فرمت raw استفاده کنید. گرچه که این فرمت تصویر فضای زیادی را در حافظه دوربین اشغال میکند اما که هنگام ویرایش عکس دستتان برای ایجاد تغییرات دلخواه باز است.
استفاده از ساعت طلایی
ساعات طلایی یعنی یک ساعت بعد از طلوع و یک ساعت قبل از غروب خورشید. بهترین زمان برای خلق آثاری زیبا و به یاد ماندنی. پس از ساعات طلایی غافل نشوید.
نام عکس
Golden time
اثر
Giovanni Piccinini
مشخصات فنی دوربین، لنز و عکس:
Nikon D600, Nikon AF-S 24-85mm f/3.5-4.5 G ED VR
۱/۲۵ f/14.0, ISO 100, tripod.
در پایان مجددا به سه نکته بسیار مهم جهت موفقیت در ژانر عکاسی طبیعت اشاره میکنیم.
۱- همسویی و عشق به طبیعت
۲- صبر و حوصله
۳- نگاه دقیق
مباحثی که در بالا مطرح شد صرفاً تعاریف پایه ای از عکاسی طبیعت و برای آغاز گام نهادن در این ژانر می باشد در مقالات آتی با نگاهی موشکافانه تر به این مقوله خواهیم پرداخت.
علی افتخار, عکاس طبیعت و مستند